کد مطلب:25881 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:15

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

برخي كه ميگويند: اجراي دستورات الهي لازم نيست و تنها دل انسان پاك باشد كافي است! در پاسخ آنها چه بايد گفت؟

ايمان، عبارت است از اظهار خضوع و قبول شريعت و آنچه نبياكرمآورده و آن اعتقاد و تصديق قلبي است. كسي كه بر اين صفت باشد، مؤمن و مسلمان است و انجام واجبات را بر خود واجب ميداند و در آن شك نميكند.(لسانالعرب، ابنمنظور، ج 1، ص 224، انتشارات داراحيأ التراث العربي.)

طبق روايات، ايمان داراي سه ركن است كه عبارتند از: معرفت به قلب، گفتار به زبان و عمل به اركان.(ميزانالحكمة، محمد ريشهري، ج 1 ص 301، نشر مكتب الاعلام الاسلامي.)

در آيات متعددي از قرآن، به اين امور اشاره شده كه در ذيل به چند آيه اشاره ميكنيم:

وَجَحَدُواْ بِهَا وَ اسْتَيْقَنَتْهَآ أَنفُسُهُمْ ظُـلْمًا وَ عُلُوًّا;(نمل،14) با آنكه دلهايشان بدان يقين داشت، از روي ظلم و تكبر آن را انكار كردند. و فَلَمَّا جَآءَهُم مَّا عَرَفُواْ كَفَرُواْ بِه;(بقره،89) ولي همين كه آنچه ]اوصافش[ را ميشناختند بر ايشان آمد، انكارش كردند. اين دو آيه ميفهماند كه اين اشخاص، معرفت داشتند، ولي چون به آن اقرار و اعتراف نكردند، كفرشان ثابت است.

آية قَالَتِ الاْ ?َعْرَابُ ءَامَنَّا قُل لَّمْ تُؤْمِنُواْ وَ لَـَكِن قُولُوَّاْ أَسْلَمْنَا وَ لَمَّا يَدْخُلِ الاْ ?ًِيمَـَنُ فِي قُلُوبِكُم;(حجرات،14) ]برخي از[ باديهنشينان گفتند: ايمان آورديم بگو: ايمان نياورديد، ليكن بگوييد: اسلام آورديم و هنوز در دلهاي شما ايمان داخل نشده است.، تصريح دارد كه، گرچه باديهنشينان به اسلام اقرار نمودند، ولي چون معرفت و تصديق قلبي پيدا نكرده بودند، به آنها مؤمن گفته نخواهد شد.

در قرآن آياتي وجود دارد كه ايمان همراه با عمل را مثمر ثمر ميداند، از جمله: إِلآالَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ الصَّـَـلِحَـَتِ وَ تَوَاصَوْاْ بِالْحَقِّ وَ تَوَاصَوْاْ بِالصَّبْر(عصر،3) و وَالَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ الصَّـَـلِحَـَتِ أُوْلَغكَ أَصْحَـَبُ الْجَنَّة(بقره،82) بنابراين، طبق قرآن، ايمان فقط اظهار عشق و علاقه به خدا و سراي ديگر و پيامبر9 نيست; بلكه بايد برنامههاي عملي نيز با آن هماهنگ باشد.(ر.ك: كشفالمراد، علامه حلّي، باب ايمان و كفر.)

حضرت اميرالمؤمنين عليدر حديثي پيرامون اثر ايمان ميفرمايند: هر كس يك خصلت خوب پابرجا هم به من تحويل دهد به خاطر آن او را بپذيرم و از نداشتن خصال ديگرش چشم پوشم; از نداشتن عقل دين ـ ايمان به حق ـ گذشت نكنم; زيرا در بيديني امنيت نيست و زندگي در هراس گوارا نباشد و نبودن عقل نبودن زندگاني است. بيخرد جز مردهاي نيست.(اصول كافي، ثقة الاسلام كليني (مترجم: آيتالله كمرهاي)، ج 1، ص 75، انتشارات اسوه.)

بنابراين، براي تكميل اركان ايمان، تنها پاكي دل و قلب كافي نيست; بلكه بايد در زبان و عمل نيز پاكي منعكس شود و انساني ميتواند با ايمان باشد كه افزون بر اعتقاد قلبي در اجرا و عمل به دستورها و واجبات خداوند متعال بكوشد.(ر.ك: ميزان الحكمة، همان.)